SỎI TIẾT NIỆU – MỤC ĐÍCH CỦA CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH

Sỏi tiết niệu là bệnh cảnh lâm sàng hay gặp. Sỏi tiết niệu bao gồm các sỏi nằm trong hệ thống đường bài xuất: Đài thận, bể thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo.

Nguyên nhân chính và biểu hiện lâm sàng:

Nguyên nhân chính cho hình thành sỏi hệ tiết niệu chưa được xác định rõ. Thường do lắng đọng các tinh thể muối trên đường niệu. Có nhiều yếu tố nguy cơ cho việc tạo sỏi:

·    Nồng độ các muối cao đặc biệt là Canxi.

·    Mất nước.

·    Yếu tố gia đình.

·    Một số bệnh lý khác như tăng Canxi niệu, tăng Canxi máu.

·    Bất thường cấu trúc gây lắng đọng các muối như lắng đọng nước tiểu trong tắc nghẽn chỗ nối bể thận - niệu quản.

·    Hiện diện quá trình nhiễm khuẩn cũng là yếu tố quan trọng trong tạo thành sỏi.

Biểu hiện lâm sàng tùy thuộc vào vị trí và kích thước sỏi mà triệu chứng lâm sàng có thể là tiểu máu, thiểu niệu, những đợt nhiễm trùng đường tiết niệu và điển hình nhất là cơn đau quặn thận.

Phương pháp chẩn đoán:

Hiện nay có 3 phương pháp chẩn đoán hình ảnh chính để chẩn đoán sỏi hệ tiết niệu đó là: Siêu âm bụng, chụp XQuang bụng, chụp CT-SCAN bụng. Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh có vai trò rất quan trọng trong chẩn đoán sỏi thận, với các vai trò như sau:

·    Chẩn đoán xác định sỏi và vị trí của sỏi.

·    Ảnh hưởng của sỏi trên đường bài xuất.

·    Giúp cho các bác sĩ lâm sàng có thể chọn lựa các phương pháp điều trị: Điều trị nội, tán sỏi, phẫu thuật.

·    Theo dõi: Hiệu quả điều trị, thất bại, di chứng.

Phương pháp phòng bệnh:

Do bệnh rất hay tái phát nên việc phòng tránh là rất cần thiết. Việc kết hợp giữa chế độ ăn hợp lý, khoa học và tập thể dục thường xuyên sẽ làm giảm đáng kể nguy cơ tái phát sỏi.

Các thực phẩm nên tránh khi bị sỏi:

·    Các loại thịt và thịt gia cầm: Giảm lượng thịt bò, thịt gia cầm và cá vì đây là những thực phẩm rất giàu protein. Nhiều protein trong chế độ ăn uống sẽ khiến lượng oxalate trong nước tiểu tăng lên, hình thành các loại sỏi.

·    Một số loại rau quả: Trong khi cố gắng để loại bỏ các loại thực phẩm có chứa oxalate từ thịt thì cũng lưu ý một số loại rau quả có thể là “tòng phạm” gây nên sỏi thận. Ví như rau bina được cho là tạo nhiều oxalat nhất. Ngoài ra, các loại thực phẩm khác có chứa oxalate bao gồm các loại đậu, củ cải đường, dâu, cam, chocolate, cà phê và đậu phộng.

·    Muối: Việc giảm lượng muối trong chế độ ăn cũng có thể cắt giảm lượng oxalate trong nước tiểu. Ngoài ra cần giảm thức ăn có hàm lượng canxi cao, axit ascorbic và oxalat, sản phẩm sữa, pho mai, chocolate, rau xanh, trà đặc, đậu phộng. Hạn chế muối và mỡ thực phẩm nên ăn khi bị sỏi thận.

Những việc nên làm khi bị sỏi tiết niệu

·    Uống nhiều nước giúp thanh lọc cơ thể. Với những người bị sỏi thận, các chuyên gia y tế khuyên nên uống ít nhất 3 lít nước mỗi ngày. Điều này sẽ giúp thải lọc những viên sỏi nhỏ hoặc các chất dư thừa trong thận mà có thể hình thành sỏi.

·    Tập thể dục nhẹ nhàng, tùy sức như: đi bộ, đạp xe… sẽ làm kích thích quá trình đào thải sỏi ra ngoài.